Các nhà khảo cổ học ở Đức đã khai quật được một thanh kiếm samurai Nhật Bản quý hiếm từ thế kỷ 17 trong đống đổ nát của một căn hầm bị phá hủy tại Đức trong Thế chiến II.

Thanh kiếm Wakizashi sau khi được phục hồi. (Ảnh: © Staachliche Museen zu Berlin, Museum für Vor- und Frühgeschichte).

Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra thanh kiếm ngắn bị ăn mòn nặng, được gọi là wakizashi, trong khi khai quật Molkenmarkt, quảng trường lâu đời nhất của Berlin. Ban đầu, các nhà khảo cổ học nghĩ rằng vũ khí này là một thanh kiếm diễu hành quân sự, nhưng phân tích sâu hơn cho thấy thanh kiếm thực sự có từ thời kỳ Edo của Nhật Bản (1603 đến 1868). Lưỡi kiếm có thể còn cũ hơn, có thể có niên đại từ thế kỷ 16, theo một tuyên bố được dịch từ Bảo tàng Tiền sử và Lịch sử ban đầu của Bảo tàng Nhà nước Berlin. Các nhà khảo cổ học cho biết nó có thể đã được mang đến Đức vào những năm 1800 theo phái bộ ngoại giao.

Matthias Wemhoff, nhà khảo cổ học của Berlin - giám đốc Bảo tàng Tiền sử và Lịch sử ban đầu, cho biết: "Ai có thể ngờ rằng vào thời điểm Nhật Bản bị cô lập và hầu như không có du khách châu Âu nào đến đất nước này, một loại vũ khí được sử dụng lâu đời và trang trí lộng lẫy như vậy lại có mặt tại Berlin?".

Cận cảnh Daikoku, một trong bảy vị thần may mắn của Nhật Bản, mang theo một chiếc búa (phải) và một bao gạo (trái).v(Ảnh: © Staachliche Museen zu Berlin, Museum für Vor- und Frühgeschichte / Anica Kelp).

Các nhà khảo cổ học thuộc Văn phòng Di tích Nhà nước Berlin đã tìm thấy thanh kiếm vào mùa đông năm 2022 khi đang khai quật tầng hầm của các tòa nhà dân cư và thương mại ở Molkenmarkt, nơi đã bị san phẳng thành đống đổ nát trong Thế chiến II và được thay thế bởi đường phố và ngã tư vào những năm 1960. Theo tuyên bố, các tầng hầm trước đây chứa đầy các hiện vật liên quan đến chiến tranh, bao gồm dây cương, bàn đạp, lề đường và dây cương đã bị vứt bỏ vào cuối chiến tranh. Nhưng việc phát hiện ra thanh kiếm Nhật Bản trong một trong những tầng hầm là điều bất ngờ.

Hiện nay, công việc phục chế đã tiết lộ rằng vũ khí này là một mảnh wakizashi, một thanh kiếm từng được dành riêng cho các chức sắc như một vũ khí liên quan đến địa vị xã hội, Wemhoff cho biết. Theo lịch sử, wakizashi được samurai mang theo như một vũ khí dự phòng, trong trường hợp họ cần chiến đấu trong một căn phòng nhỏ hoặc ở gần mục tiêu của họ, nơi sẽ rất khó để rút một thanh kiếm dài hơn được gọi là katana. Chúng cũng được gọi là "thanh kiếm đồng hành" và được những người trong tầng lớp samurai đeo mọi lúc, theo Bảo tàng Anh .

Theo tuyên bố, chuôi kiếm bằng gỗ mới tìm thấy đã bị hư hỏng do nhiệt, nhưng các mảnh gỗ và lớp vải bọc trên thanh kiếm vẫn được bảo quản. Việc phục chế thêm cho thấy vòng kim loại rộng 1 cm hoặc vòng kim loại ở gốc chuôi kiếm gần lưỡi kiếm, mô tả Daikoku, một trong bảy vị thần may mắn ở Nhật Bản, được xác định nhờ chiếc búa và bao đựng gạo của ông.

Nhóm nghiên cứu cũng tìm thấy những họa tiết trang trí sơn hoa cúc và đường nước đã bị hư hỏng trên cán kiếm. Kiểu dáng của thanh kiếm cho thấy nó có từ thời Edo.

Vì phần cán kiếm không phải là bản gốc nên lưỡi kiếm có thể còn cũ hơn cả thời kỳ Edo, có thể có niên đại từ thế kỷ 1500, các quan chức bảo tàng viết.

Người ta không biết thanh kiếm đã đến Berlin bằng cách nào, nhưng Wemhoff đã có một vài ý tưởng:

"Có lẽ thanh kiếm là một món quà từ Phái bộ Takenouchi năm 1862 hoặc Phái bộ Iwakura, diễn ra sau đó mười một năm, của các đại sứ Nhật Bản đã đến thăm châu Âu và phần còn lại của thế giới phương Tây để xây dựng mối quan hệ và tạo sự ấn tượng", ông nói. "Sự gần gũi về mặt không gian của Molkenmarkt với các cung điện quý tộc xung quanh với Cung điện Berlin cho thấy điều này".

Người cai trị Đức Wilhelm I đã gặp phái đoàn Nhật Bản của Phái bộ Takenouchi tại cung điện khi ông còn là vua. Năm 1873, khi ông lên ngôi hoàng đế, Wilhelm I đã tiếp phái đoàn của Phái bộ Iwakura. Tuy nhiên, không biết những người vứt thanh kiếm tại Molkenmarkt trong Thế chiến II làm thế nào mà có được nó.