Khi những đợt mưa dầm dề vừa dứt, hanh hao quay về trong từng cơn gió lạnh là lúc mẹ tôi gieo vào lòng đất nắm hạt cải để dành từ mùa trước. Vườn cải của mẹ có nhiều loại, cải ngọt, cải cay, cải bẹ xanh, cải bẹ trắng... mỗi loại góp vào một hương vị riêng.
Cứ đến mùa cải, tôi đều dậy thật sớm để thăm mảnh vườn của mẹ. Tôi đã không thể giấu được niềm vui khi trông thấy những chiếc lá mầm đầu tiên vừa nhô lên từ mặt đất. Đám rau non tơ ăn sương và khí trời, mỗi sáng mỗi chiều uống giọt nước mát lành từ bàn tay tảo tần của mẹ mà sinh sôi tươi tốt. Mẹ tôi nhổ tỉa từ trong đám cải dày những cây cải bé xíu trộn với giá và rau thơm thế là có món rau sống xanh ngon, chấm nước sốt cà chua làm cả nhà cứ xuýt xoa mãi.
![]()
Nhưng rồi lũ gà toan bới đất tìm giun thi thoảng vẫn lọt được vào vườn phá rau tan tác. Tôi nghĩ ra cách dựng mấy con bù nhìn rơm. Tôi lục lấy bộ quần áo cũ mặc cho bù nhìn, rồi lấy cái nón rách đội lên đầu nó, còn không quên cột vào tay nó cái gậy tua tủa ni lông. Mỗi lần gió thổi là bù nhìn rung lên lật bật, cái tay huơ huơ, lũ chim trời và gà phá rau khiếp phía chạy tán loạn. Vậy là tôi đã có thể yên tâm vì đã có bù nhìn canh giữ vườn rau.
Cải đến thì lớn nhanh như thổi, xanh tươi, mướt mát. Mới tờ mờ sáng, đất trời còn bảng lảng hơi sương, mẹ tôi đã ngồi ở góc vườn nhổ cải. Mẹ cột cải lại thành từng bó bằng chiếc lá mía già, nhặt lá gốc, rửa sơ rồi chất vào quang gánh. Gánh rau của mẹ nặng trĩu đôi vai, thấu được tới chợ vạt áo mẹ đã ướt đậm mồ hôi. Bán được mớ rau mẹ tôi lại mua về khi thì con cá lóc đen trũi, khi là chùm cá cháo trắng muốt. Tôi giúp mẹ hái nắm cải trong vườn nấu canh với cá. Dù là cá lóc hay cá cháo, món canh ấm nóng, ngọt ngào của mẹ đều phảng phất mùi thơm hương của gừng. Tôi thích thú xì xụp từng ngụm canh một cách ngon lành.
Rồi thì bao nhiêu món ăn từ rau cải được mẹ tôi chế biến ra để đãi cả nhà. Cải ngọt xào thịt, cải cúc xào trứng, cải bẹ trắng xào tỏi, cải bẹ xanh muối dưa chua... Vẫn là rau cải thôi nhưng món nào cũng tươi mới nên người ăn chẳng bao giờ biết chán.
Cứ thế hết lứa cải này mẹ tôi lại trồng lứa cải khác. Tôi không nhớ hết mỗi một mùa như thế có bao nhiêu lứa cải được mẹ trồng nên. Rồi một ngày ngồng cải vụt lên cao, cải trổ hoa vàng rực, gọi về không biết bao ong bướm. Thật kỳ lạ là dù phải trải qua những ngày đông lạnh lẽo, từng khóm hoa cải vẫn phô ra vẻ căng đầy và viên mãn. Dường như còn bao nhiêu tinh chất cây đều dồn vào trong ấy. Cải cuối mùa là thời khắc mà tôi chờ đợi nhất, để được cùng đám bạn mải mê, rong ruổi khắp vườn cải.
Biết bao trò chơi được tụi con nít bày ra, lúc thì kết hoa đeo tay, đeo cổ rồi đội đầu làm cô dâu chú rể. Lúc lại nấp vào những con bù nhìn chơi trò trốn tìm. Thích nhất là trò chơi bán đồ hàng, tiền là những chiếc lá dâm bụt xanh mướt, còn hàng là những bó hoa vàng rực rỡ. Chỉ thế thôi mà người bán kẻ mua cứ tíu ta tíu tít cười nói rộn vang trong vườn cải.
Sau mỗi buổi chơi tôi đều không quên mang hoa về tặng mẹ. Bởi tôi biết mẹ có món hoa cải xào tỏi ngon lắm. Những ngồng cải mập mạp, xanh ngon được mẹ tước xơ rồi rửa sạch đem xào tái với tỏi phi dầu, vị ngọt ngon đậm đà, có chút nhặng đắng của cải thấm gia vị, khiến tôi không thể nào quên được.
Tôi xa quê không biết đã bao mùa cải. Mỗi độ nghe gió lạnh thổi vào lòng se sắng, lại nhớ, lại thèm được trở về rong ruổi giữa vườn cải, ăn bữa cơm rau lành mẹ nấu!
Xuyến Chi
(Dân Trí)
